پدافند غیر عامل: راهبردی در دفاع سرزمینی (نوآوری در حوزه دانش جغرافیای نظامی)

author

  • علی اکبر پوری رحیم
Abstract:

راهبردهای دفاع سرزمینی از جمله موضوعات ملی است که در دستور کار غالب دولت‌ها قرار دارد. اسناد راهبردی در این مقوله بیشتر متأثر از موقعیت مکانی و فضائی هر سرزمین، توازن منطقه ای و ویژگی‌های طبیعی هر کشور بوده و خطوط کلی دفاع واحدهای سیاسی را شکل می دهند. ایران با ویژگی‌های متنوع جغرافیای سرزمینی، راهبرد دفاعی خاصی را به ما می‌آموزد. بکارگیری ویژگی‌های طبیعی به ویژه در مجاورت مرزهای پیرامونی ضمن ارائه راهبردهای کلی در مورد نحوه دفاع، نه تنها در مقیاس تاکتیکی می‌تواند تأثیرات عمیقی در طراحی و تصمیم‌گیری فرماندهان نظامی، نحوه انجام عملیات رزمی، بهره‌مندی مطلوب و بهره‌گیری از نیروها و تجهیزات داشته باشد، بلکه عاملی تأثیرگذار و مهم در نظریه‌پردازی‌های دفاعی نیز محسوب می‌شود. از میان راهبردهای دفاعی، نقش سیاست‌های دفاع غیرعامل با توجه به شیوه‌های متعدد دفاعی رایج، باید مدنظر طراحان وبرنامه ریزان آمایش سرزمینی نیز باشد زیرا این بخش از سیاست‌های راهبردی اگر چه با سیاست‌های امنیتی در ارتباط است ولی عملاً تأثیرات عمیقی بر برنامه‌های توسعه مناطق خواهد داشت. ویژگی‌های سرزمینی جلگه خوزستان امکانات مطلوبی را در جهت تدوین و بکارگیری شیوه دفاع غیرعامل به ما می‌آموزد و در این میان، راهبرد جنگ آب در صدر این گونه نظریه‌پردازی‌های دفاعی قرار دارد. بی تردید، تدوین چنین راهبردهایی (جنگ آب) می‌تواند بخش مهمی از محدودیت‌های تجهیزات، فن آوری و مدیریت ما را جبران نموده و به عنوان مکمل لایه‌های دفاع زمینی، در برخورد با تهدیدات منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای پاره ای از نواحی محسوب شود. این ایده درواقع چیزی جز تئوریزه کردن انچه ایرانیان در دفاع هشت ساله خود در برابر عراق که بصورت تجربی انجام داده اند نیست وتنها با پردازش ان سعی شده است با استفتده از روش تحلیل راهبردی و با تکیه بر سیستم اطلاعات جـغرافیایی، رابطه ویژگی‌های سرزمینی خوزستان جلگه ای را با راهبردهای دفاع غیر عامل آب تدوین گردد. ازجمله نکات برجسته این تجارب میدانی میتوان به موارد ذیل اشاره نمود. - چها رچوبه اصلی مدل‌های دفاع غیر عامل آبی در خوزستان از بردارهای طبیعی گذشته روان آب‌ها پیروی میکند. - اصول بکارگیری دفاع غیرعامل آب در خوزستان جلگه با وجود یکسان بودن ظاهری فضای طبیعی آن، از یک الگوی واحد پیروی نمی کند. - پنج الگو و مدل متفاوت در مقیاس‌های متعدد می‌تواند در دفاع غیر عامل آب این ناحیه بکار گرفته شود که هرکدام در برابر نحوه عملیات و مقصود دشمن قابل تصمیم گیری است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

الگوی مدیریت راهبردی پدافند غیر عامل

چکیده پدافند غیر عامل شامل هر اقدام غیر مسلحانه ای است که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها و تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل حملات نظامی گردد. پدافند غیر عامل در ایران از توسعه متوازن و قابل قبول برخوردار نیست و به این دلیل کشور، در مقابل تهدیدات نظامی آسیب پذیر است و طبعاً لازم است برنامه ریزی و اقدامات همه جانبه ای برای کاهش این قبیل آسیب پذیری ها از طریق توسعه ...

پدافند غیر عامل

"کسی که اولین ضربه را می زند برنده نیست، بلکه کسی که آخرین ضربه را تحمل می کند برنده است[1] ". بررسی تفکرات استراتژیک و مطالعه جنگ های گذشته نشان داده است که کشورهای که از یک استراتژی دفاعی صحیح و کارا برخوردار نبوده اند در جنگ ها شکست را پذیرفته اند، تاریخ 8 سال دفاع مقدس و همچنین جنگ های دهه اخیر در منطقه حساس خاورمیانه و از طرفی توانمندی های آفندی ما در مقایسه با توانمندی های دشمنان بالقوه ب...

full text

ملاحظات راهبردی پدافند غیر عامل در طرح جامع شهر جهت کاهش آسیب پذیری

ایران اسلامی به دلیل موقعیت ژئوپلیتیک منحصربه فرد خود، مورد هدف دشمنان است یکی از این اهداف شهرها هستند. اجرای اصول پدافندغیر عامل در طرح جامع سبب بازدارندگی شهرها خواهد شد. طرح جامع شهر عبارت است از طرح بلند مدتی که در آن نحوه استفاده از اراضی و منطقه بندی مربوط به حوزه‌های مسکونی، صنعتی، بازرگانی، اداری، کشاورزی، تاسیسات، تجهیزات و تسهیلات شهری و نیازمندیهای عمومی شهری، خطوط کلی ارتباطی و مح...

full text

بررسی شاخص‌های ژئومورفولوژیکی مناطق خشک و تأثیر آن در مکان‌یابی منطقه دفاع عامل و غیر عامل یگان‌های نظامی

از جمله محورهای اساسی که در قانون برنامه چهارم بر آن تأکید شده، موضوع امنیت ملی و توسعه پدافند غیرعامل است. این موضوع در تعیین منطقه دفاع عامل و غیرعامل یگان‌های نظامی به عنوان یکی از مهم‌ترین مراحل تصمیم‌گیری و طرح‌ریزی فرماندهان در یک منطقه محسوب می‌شود. به‌طوری که این انتخاب می‌تواند امنیت، تهدیدات، توان رزم نیروها را تحت تأثیر قرار دهد. علم ژئومورفولوژی در قلمرو علوم نظامی با بررسی شیب زمین...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 25  issue 1

pages  37- 50

publication date 2014-04-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023